Marcel Duchamp

(1887-1968)

Widziane (poprzez warstwę szkła)

jednym okiem, z bliska,

przez prawie godzinę

To be looked at (from the Other Side of the Glass)

with One Eye, Close to, for Almost an Hour

Na rysunek składają się: widoczna z prawej strony siatka pęknięć w szkle oraz widoczny po lewej, wyrazisty, silnie geometryczny rysunek. Siatkę pęknięć widzimy w postaci delikatnych, chaotycznie ułożonych żyłek, obecnych obok form geometrycznych jakby w tle.

Z kolei formy geometryczne możemy podzielić na dwa fragmenty : górny, to piramida i dolny, to jakby wariacja na temat kół i prostych.

równoległe- fragmenty kół

W dolnym rysunku geometrycznym dominuje centralnie umieszczony pionowy słupek. To , co dzieje się wokół słupka jest komentarzem do sieci żyłek. Jest tu mowa o tym, że możemy płaszczyznę pokryć centrycznymi kołami (u góry ponad słupkiem) albo odcinkami prostej ułożonymi promieniście, rozchodzącymi sie z jednego punktu (na dole u podstawy słupka).

W kształtach geometrycznych zostało więc przedstawione zjawisko przenikania się dwóch form. Dla tego modelu znajdujemy wyraz w języku, kiedy powiemy : 'promieniście poszerzające się koła' oraz 'koliście rozrzucona wiązka prostych'.

Duchamp odnalazł w tych dwóch formach model dla ujęcia skomplikowanej i pozornie chaotycznej , i niemożliwej do opisania siatki spękań w szkle.

Piramida

Podobnie jest z piramidą. Piramida, pokryta tu gęsto poziomymi, równoległymi warstwami, jest ilustracją dwóch odmiennych zasad. Z jednej strony jest to wiązka czterech promieniście rozchodzących się prostych

Wierzchołek piramidy

widocznych na czubku

Pęk prostych

oraz widocznych po lewej w siatce pęknięć,

a z drugiej strony są to równoległe warstwy oraz 'proste równoległe' obecne w siatce pęknięć.

Obie grupy linii choć powstały na zasadach przeciwnych sobie, to współistnieją w jednej formie geometrycznej - równoległość istnieje obok przecinania się.

Model piramidy odpowiada więc sieci żyłek, w której proste przecinające się i proste równoległe istnieją obok siebie, przeplatając się ze sobą. Jest to drugi model opisujący siatkę pęknięć.